ارکیده در میان گل های زیبا، پادشاه گل ها می باشد و مجموعه متنوعی از ویژگی های خاص را دارد. گل ارکیده یکی از گل های فوق العاده است و بیش از 30000 گونه مختلف و بیش از 200000 گونه هیبرید دارد. ارکیده یکی از بزرگترین خانواده گیاهان در جهان است. گل ارکیده قادر به رشد در خانه و خارج از خانه می باشد. بدون شک ارکیده یک گل منحصر به فرد است و متاسفانه پرورش ارکیده برای برخی از افراد دشوار است و رشد موفقی نخواهد داشت. کسی که می خواهد گل ارکیده را پرورش دهد باید خود را برای موفقیت و شکست در رشد این گل دوست داشتنی آماده کند.
ارکیده در گلدان
یک واریته از گل ارکیده را انتخاب کنید. برخی از واریته های گل ارکیده نسبت به سایر واریته ها آسان تر رشد می کنند. گونه های Cattleya, Phalaenopsis و Paphiopedilumدر میان سایر گل های ارکیده آسان تر رشد می کنند و برای اکثر باغبانان تازه کار و پرورش دهندگان ارکیده توصیه می شود. تخمین زده می شود که بیش از 20000 گونه ارکیده وجود دارد که تقریبا دو برابر تعداد گونه های پرندگان و 4 برابر گونه های پستانداران است.
شایع ترین گونه های ارکیده برای فروش شامل Phalaenopsis(شاپرکی) ، Dendrobium و Oncidiumمی باشد. گل ارکیده Phalaenopsis به عنوان ارکیده پروانه یا شاپرکی شناخته می شود و در میان تولید کنندگان بسیار محبوب است. جنس Dendrobium شامل 1200 گونه می باشد و یکی از گونه های کلاسیک ارکیده است.
جنس های مختلف ارکیده رطوبت های ایده آل ، دمای رشد، برنامه های آبیاری و شرایط نور مختلفی دارند. از مکانی که گل ارکیده را تهیه می کنید حتما در مورد شرایط مورد نیاز گل سوال کنید تا بهترین رشد را داشته باشد.
خاک مناسب
خاک مخصوص گل ارکیده را تهیه کنید. برخی از تولیدکنندگان تازه کار به اشتباه فکر می کنند خاک مورد نیاز ارکیده نیز مانند دیگر گل هاست و خاک گلدان را انتخاب می کنند. این کار یک اشتباه بزرگ است. ریشه های ارکیده نسبت به سایر گل ها به هوای بیشتری نیاز دارد و خاک گلدان نمی تواند این هوا را برای ریشه ها فراهم کند. بنابراین باید از یک خاک سست تر و با منافذ بیشتر برای کاشت ارکیده استفاده کرد.
بیشتر افراد خزه خشک شده، تراشه های درخت، پوست نارگیل، پرلیت و گلوله های پلی استایرن را با خاک مخلوط می کنند.
تهیه خاک
برای سادگی کار شما می توانید خودتان یک خاک مناسب برای ارکیده درست کنید که برای انواع ارکیده کار می کند. برای تهیه خاک از ترکیب چند ماده مختلف استفاده کنید.
دو خاک از مواد زیر با دانه های ریز و متوسط (یک خاک با دانه های ریز و یک خاک با دانه های متوسط) برای ارکیده تهیه کنید که ریشه های کوچک ارکیده از رطوبت بیشتری لذت ببرند و بعد هر دو خاک را با هم مخلوط کنید:
4 قسمت تراشه های ریز درخت یا پوسته های نارگیل
1 قسمت پیت ماس
1 قسمت پرلیت
انتخاب ظرف
در صورتی که ارکیده شما از واریته هایی است که اندازه کوچک دارند یک ظرف کوچک و مناسب برای آن انتخاب کنید. گلدان مناسب باید 10 تا 15 سانتی متر قطر و 20 تا 25 سانتی متر ارتفاع داشته باشد. بسیاری از گل های ارکیده در صورتی که ریشه های آن ها محدود باشند بهتر رشد می کنند. مطمئن شوید ظرفی که انتخاب می کنید به اندازه کافی سوراخ زهکشی داشته باشد. به خاطر داشته باشید آبیاری بیش از حد برای ارکیده مضر است. برخی از گونه های ارکیده مثل cymbidiums به گلدان های بزرگی برای جای دادن ریشه های بلند خود نیاز دارند. انواع گلدان های زیر برای کاشت ارکیده پیشنهاد می شوند:
گلدان های خاص که شبکه ای از سیم های به هم پیوسته هستند که باعث رسیدن هوای کافی به ریشه های ارکیده می شود. این گلدان ها را می توان برای دریافت نور بیشتر آویزان کرد.
گلدان های پلاستیکی با رنگ روشن که نور خورشید بیشتر به ریشه برسد. این اجازه می دهد که ریشه های ارکیده بدون مشکل رشد کنند.
گلدان های چوبی که از چوب مقاوم نسبت به پوسیدگی ساخته شده اند. هر چوبی که در گلدان به کار می رود قبل از اضافه کردن خاک، با ورق خزه پوشانده می شود.
کاشت دانه های ارکیده
بهترین زمان برای کاشت ارکیده اوایل تا اواسط بهار است. اگر ارکیده را با دانه می کارید باید صبور باشید. باید مواظب باشید دست های شما و محیطی که در آن بذرها را می کارید استریل باشد. چند دانه روی خاک در هر گلدان پراکنده کنید. در صورت لزوم از کودهای سازگار با محیط زیست استفاده کنید. از بهترین خاک ممکن استفاده کنید.
زمانی که گیاه ارکیده مقداری بزرگ شد و برگ تشکیل داد گیاه را از گلدان بیرون آورید، ریشه های مرده و فاسد را قطع کنید. قبل از قرار دادن ریشه در گلدان، در صورت نیاز ریشه را به چند قسمت تقسیم کنید. به آرامی مخلوط خاک را اضافه کنید و ریشه را با خاک بپوشانید.
عوض کردن گلدان گل ارکیده
زمان عوض کردن گلدان هر یک از گونه های زیر به این شرح است:
گلدان های گونه های Dendrobium، Miltonia، Paphiopedilum و Phalaenopsis و همه گونه های هیبرید به صورت سالانه عوض می شوند.
گلدان های گونه های Cattleya، Dendrobium، Oncidium، Odontoglossumو همچنین گونه های هیبرید، دو ساله عوض می شوند.
گونه های Vanda، Cymbidium هر سه سال یک بار عوض می شوند.
بارور کردن ارکیده
دمای مناسب برای ارکیده
دمای مناسب گل ارکیده را تنظیم کنید. اکثر گل های ارکیده از آب و هوای گرمسیری سرچشمه گرفته اند، یعنی جایی که هوا خوب است و مقدار زیادی نور هست و 12 ساعت در طول روز روشنایی وجود دارد. درجه حرارت (با توجه به گونه مورد نظر) باید بین 18.3 تا 23.8 درجه سانتی گراد باشد.
مطمئن شوید تفاوت درجه حرارت بین شب و روز 6.66 درجه سانتی گراد باشد. این موضوع باید در اسرع وقت اجرا شود.
نور مناسب برای گل ارکیده
مطمئن شوید که گل ارکیده در طول روز به اندازه کافی نور خوشید دریافت کند، اما بیش از حد هم نباید نور دریافت شود. اکثر گونه های ارکیده نور غیر مستقیم را بیشتر دوست دارند. نور مستقیم ممکن است باعث سوزاندن گل ارکیده شود، در حالی که اگر گیاه به اندازه کافی نور دریافت نکند، گل نمی دهد.
برای این که متوجه شوید که گیاه ارکیده به اندازه کافی نور دریافت می کند برگ های آن را بررسی کنید. برگ ارکیده باید به رنگ سبز روشن و سالم باشد در این صورت به این معناست که ارکیده به اندازه کافی نور دریافت می کند، اگر برگ ها سبز تیره باشند یعنی نور به اندازه کافی نیست. اگر برگ ها زرد شوند یا رنگ آن ها قهوه ای یا مایل به قرمز بود به این معناست که بیش از حد نور دریافت می کنند.
گونه های Paphiopedilum، Phalaenopsis و Oncidiumبه نور کمی برای رشد نیاز دارند و در صورتی که در نور شمالی و شرقی قرار داده شوند بهتر عمل می کنند. ارکیده هایی که به نور متوسط تا بالا نیاز دارند شامل Cattleya، Dendrobium و Vandaمی باشند و نور غربی و جنوبی را ترجیح می دهند.
بهتر است ارکیده در پشت یک پنجره پرده دار قرار داده شود، ارکیده به مقدار زیادی نور نیاز دارد ولی باید غیر مستقیم باشد.
آب مورد نیاز گل ارکیده
گل ارکیده را باید هر 5 تا 12 روز یک بار آبیاری کرد. آبیاری بیش از حد یا آبیاری به میزان کم باعث از بین رفتن گل ارکیده می شود. در طول ماه های تابستان، روزهای طولانی تر و حرارت بیشتر، مدت زمان بین هر آبیاری برای گل ارکیده باید کوتاه تر باشد.
گونه های زیر را در تمام اوقات مرطوب نگه دارید(البته خاک نباید خیس شود):
Paphiopedilum، Miltonia، Cymbidium و Odontoglossum.
گونه های زیر را در طول رشد فعال مرطوب نگه دارید اما به جز این مرحله اجازه دهید در بین آبیاری ها خاک خشک شود:
Cattleya، Oncidium، Brassia و Dendrobium.
خاک در گونه های زیر باید در بین آبیاری ها خشک نگه داشته شود:
Phalaenopsis، Vanda و Ascocenda
مراقب پشتکار گل ارکیده خود باشید. ارکیده به توجه بیشتری نسبت به سایر گیاهان و گل ها نیاز دارد. در صورتی که برگ های ارکیده ضخیم باشند به این معنا است که به آب بیشتری نیاز دارد. اگر غده ارکیده بیش از حد بزرگ باشد بهتر است آب کمتر باشد. ارکیده در بیشتر مواقع انعطاف پذیر نیست. در هر صورت، ارکیده در کمبود آب نسبت به آب اضافی بهتر عمل می کند.
کود دهی گل ارکیده
بیش از حد به گل ارکیده کود ندهید. معمولا، انتظار می رود کوددهی به ارکیده یک بار در ماه باشد. کوددهی بیش از اندازه باعث سوزاندن ریشه و مانع گل دهی می شود. همچنین اگر کوددهی به اندازه کافی نباشد گل دهی نیز انجام نمی شود.
رطوبت نسبی را در سطح ثابتی نگه دارید. از آنجا که زادگاه ارکیده مکان مرطوبی است باید رطوبت اتاق را برای رشد مناسب حفظ کنید. بنابراین رطوبت نسبی در تمام اوقات باید بین 60 تا 80 درصد باشد.
باید دانست که شرایط هر یک از انواع گل های ارکیده متفاوت است. هر کدام از انواع گل ارکیده نیازهای مختلفی دارند. همه آن ها به درجه حرارت مختلف، میزان روشنایی و برنامه آبیاری مختلفی نیاز دارند. بنابراین زمانی که یک گل ارکیده را برای پرورش انتخاب می کنید در حال پرورش ارکیده باید انعطاف پذیر باشید.
یکی از گل های زیبای آپارتمانی ارکیده است که بعضی از گونه های مقاوم آن مناسب برای داخل خانه و آپارتمان است.
به طور کلی ارکیده هایی که دارای برگ های کاملا سبز هستند کمتر در برابر شرایط نامساعد حساسیت نشان می دهند.
برای نگهداری گیاه را در اسفندماه به گلدانی حاوی مخلوطی از خاک برگ، پیت و خاک معمولی منتقل کنید و در ابتدا به میزان کم آب بدهید… درهمان حال به دفعات زیاد با آبی که فاقد مواد قلیایی است روی برگ ها آب بپاشید یا گلدان را در محل مربوطی برابر نور و به دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید.
در نیمه دوم فروردین ماه هنگامی که ریشه ها به اندازه کافی رشد کردند، آب فراوان را فراموش نکنید. در این هنگام چنانچه بخواهید روی گیاه آب بپاشید بایستی دقت کنید تا فقط برگ ها خیس شوند.
حرارت مناسب برای ارکیده ۱۵ درجه سانتگیراد است. در زمستان لازم است گلدان را در مکان سردی زیر ۸ درجه سانتیگراد حرارت قرار دهید و از میزان آب بکاهید.تکثیر ارکیده به روش تقسیم در بهار امکان پذیراست.
ارکیده‌ها امروزه درتمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروشترین و جذابترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند. این محبوبیت به دو دلیل حاصل شده‌است. اول اینکه این گیاهان بسیار کم توقع بوده و با نگهداری اندکی به محیط خو میگیرند. و از طرف دیگر وقتی گل دهی بکنند گلهاشان تا ماهها زیبا و درخشنده باقی میماند (حدود سه تا شش ماه بسته به محیط و شرایط)
شکل عجیب و جدید شکوفه‌های این گیاه توجه همه را جلب میکند و باعث میشود اسامی متختلفی به آن داده شود. ارکیدها از خانواده Orchidaceae یا ثعلب‌ها هستند و گونه‌های وحشی آن در ایران (شمال ایران و احتمالا جاهای گرمتر دیگر) وجود دارند. نوعی ثعلب در کوههای باغرو (ادامه سلسله کوههای البرز به سمت آستارا و اردبیل) وجود دارد که نوعی اسانس بستنی از آن استخراج میشود و برخی گونه‌ها نیز مصارف دارویی دارند.
با معرفی گل زیبایی دیگر از خانواده ی ارکیده ها کلا نیت کردم تمام ارکیده ها رو توی سایت بهتون معرفی کنم چون ارادت خاصی به این خانواده ی با اصل و نسب دارم.همینطور که قبلا گفتم ارکیده ها بزرگترین خانواده ی گیاهی رو تشکیل میدن حدود ۲۵۰۰۰ هزار گونه ازونها تابحال کشف شده ارکیده ها در اواخر دوره ی کرتاسه یعنی اواخر عصر گودزیلا تکامل پیدا کردند.
خدمتتون قبلا گفتم که معنی ارکیده چیه میتونید از مقاله فالانوپسیس دوباره بخونیدش حوصله دوباره کاری ندارم.فالانوپسیس
سال ۱۸۲۴ بود که برادر ویلیام کاتلیا در حال گشت زنی در شهر” پرنامباکو” در برزیل بود که این گیاه رو میبینه رو میبره باخودش به باغ گیاهشناسی گلاسگو اسکاتلند خلاصه اینطوری شد که کاتلیا معرفی شد.
این ارکیده هم مثل فالانوپسیس زندگی اپی فیت یا دارزی داره و روی تنه درخت ها زندگی میکنه ولی این به معنی انگل بودنش نیست!داستان این ارکیده با فالانوپسیس کمی فرق داره توایران هم کمتر پیدا میشه در نتیجه تجربه ی نگهداریش تو ایران به نسبت فالانوپسیس پایینه!بهش میگن ملکه ارکییده ها هم به خاطر گلهای معطرش و هم درشتی گلهاش و هم راحتی نگهداریش.
سیکل زندگی کاتلیا به این صورته که اول بهار بیدار میشه شروع به رشد ریشه و پیازچه ها جدید میکنه ههمون موقع گلدهیش رو روی رشد جدید شروع میکنه و رشد ریشه ها و بچه دهی متوقف میشه بعداز پایان گلدهی ریشه دهی و برگ دهی و بچه دهی شروع میشه تا موقع دوباره پاییز که اگه اوضاش خوب باشه دوباره گل بده و بعد هم زمستون که گیاه استراحت میکنه.
حضرت سهراب سپهری فرمود: خوشا به حال گیاهان که عاشق نورند و دست منبسط نور روی شانه انهاست.کاتلیا نیاز نوری بالاتری نسبت به فالانوپسیس داره اگه فالانوپسیس هم دارید توجه کنید که این دو رو نمیشه کنار هم تو جای سایه یا کم نور گذاشت برای گلدهی به نور زیاد احتیاج داره یعنی اینکه بذاریش نزدیک پنره جنوبی یا روبه قبله ولی آفتاب مستقیم بهش نخوره اصلا شما میتونید از روی برگ بفهمی نور کمه یا زیاده !ببینید عزیزانه من J اصولا گیاه وقتی نورش کم بشه میاد تعداد سبزینه ی خودشو توی برگ زیاد میکنه و این یعنی برگ سبز تر میشه سبزیش به تیره میزنه و برعکس هر چی نور زیاد تر بشه برگ سبزی خودش رو کم میکنه تا به سبزینش آسیب نرسه بنابراین یه رنگ سبز معمولی برای برگ کافیه پس حتما این نکته رو در نظر بگیرید.نکته ی دیگه درباره ی نور این بابا ،اینه که برای گلدهی به طول شب واکنش نشون میده و باید پاییز که رسید اواخرش یه طوری به گلتون بفهمونی که پاییز شده مثلا بزارید کلا توی راه پله تا نور بهش نخوره شبها! بعد ۲ ماه شروع میکنه گل دادن.این نکته هم یادتون باشه عدم گلدهی میتونه ناشی از نور ضعیف هم باشه.
این گل روی تنه درخت رشد میکنه پس بنابراین آبیاریش تو طبیعت تحت بارونه و بین دو آبیاری تنه درخت خشک میشه قانون آبیاری ارکیده یا کلا گلها اینطور هستش که بین دو آبیاری حتما خاکش بشه ولی نه تو هر گلی!! همه ما روز ازل به یک رطوبت سنج قوی مجهز شدیم و اون هم همون انگشت اشاره ماست.که میتونیم فرو کنیم توی خاک و رطوبت رو حس کنیم اگه دیدیم خشکه آبش بدیم یا مثلا گلدون رو بلند کنیم و ببینیم سبک هستش یا سنگین اگه سبگ بود که آبش میدیم اگه سنگین بود یعنی توش آب داره هنوز.البته به فاکتورهایی مثل حجم ریشه ،ارتفاع گلدون از زمین هم بستگی داره که باید دقت کرد.زمستون که گلتون خوابه هم باید آبیاریش رو بکنید هر ۷ روز یا ده روز یکبار تا گیاه در حال استراحت نگنده!موقع هر نوبت آبیاری هم مطمئن بشید که آب از زیر گلدون میریزه بیرون و این یعنی سیرآب شدن!اگه یوقت دیدید که قسمت های قدیمی گیاه داره خشک میشه بدونید به خاطر کمبود آب هستش که گیاه رو مجبور میکنه آب از بخش قدیمی به بخش جدید منتقل کنه.
همیشه گفتم رطوبت مثل کنجد روی نون بربری یه آپشن میمونه واسه گلها اونم توی بعضی گلها دیگه اجباری هستش.ولی ازونجایی که این کاتلیا راحت ترین ارکیده برای نگهداری هستش یه رطوبت ۵۰ درصدی یا کم براش کافیه بهترین کار اینه که یه ظرف پر آب قرار بدید کنارش تا تبخیر بشه و شرجی کنه یا اینکه بذاریدش کنار گلدونای دیگتون تا همه با هم فیض ببرن یا اینکه هر روز با اسپری غبار پاشی کنید یا یه خزه مثل تصویر قرار بدید دور گلدونش. فقط اگه رو گل بود ،روی گلهاش آب نپاشید.تا گلتون خراب نشه.
دوستان این گل دارای رشد همپا یا اصطلاحا سمپودیال هستش فارسیش یعنی اینکه تو چند جهت از زیر خاک رشد میکنه و اگه گلدهیش رو بذارید کنارش ،نتیجه میگیرید که خرجش بالاست و باید تغذیه مناسبی داشته باشه.برای تغذیه خوب درشروع فصل رشد گه بهتون گل میده باید کود کریستالون صورتی یا کود بنفشه آفریقایی بهش داد تا گلش عمر بیشتری بکنه ولی بعد از گلدی میتونید از آب ماهی یا کود کاکتوس هم بهش بدید تا بهتون خوب برگ و بچه بده.توجه کنید اگه برعکس کود بدید یعنی کود کاکتوس رو به گلهاتون اول بدید نتیجش هم برعکس میشه یعنی برگ گلتون سبز تیره شده وگل هم خبری نیست.
بهترین دما برای این گل بین ۱۸ درجه تا ۲۵ درجه هستش اگه طوری بشه که شبها اختلاف دما داشته باشه با روز برای گلتون بیشتره چون توی طبیعت شب ها خنک تر از روز ها هستش و همین عامل باعث میشه که گیاه رخیره غذایی داشته باشه که باهاش میشه هم بچه درست کنه و هم گل بده.توی اول زمستون باید به گلتون بفهمونید که هوا سرد شده.ازون جایی که این گل بومی مناطق استوایی هستش وتو اون مناطق هوا زیر صفر نمیره هیچ وقت، نهایتا دما مثلا به ۱۵ درجه برسه! و این دما یعنی هوای خنک نه سرد. ما معمولا توی راه پله یا انباری این هوا رو در زمستون داریم . ومیذاریمش توی راه پله که هم هوای خنک بخوره و بفهمه زمستون اومده و هم تابش نور بهش تو شب کمتر میشه و گیاه میره برای خواب زمستانی تا بتونه بعد از بیدار شدن تو عید بهتون گل بده.پس اگه گیاهتون گل نمیده هیچوقت و فقط برگ میده بدونید باید این نکته رو بهش عمل کنید..
دراین بین البته همه کاتلیاها یکجور عمل نمیکنند ، میشه گفت کاتلیاهای زرد رنگ بیشتر از سرما تنفر دارند در صورتی که قرمز رنگ ها هوای کمی خنک رو ترجیح میدن
زمانی نیاز به این کار هستش که گلدونتون در حال انفجار باشه و حسابی جاش تنگ شده و بچه ها بیرون زده باشند طبق یک قانون هر چی جاش گل تنگ تر بشه البته تا حدی، رشدش بیشتر هست.توجه داشته باشید زمان تعویض گلدون به هیچ وجه موقع گلدهی نباشه و ترجیحا موقع خواب گیاه باشه یا موقعی که گیاه رشدی نداره!به عنوان یک قانون تعویض گلدان زمانی شروع میشه که ریشه های جدید از پایین ساقه بیرون میزنند.وقتی گیاه رو از توی خاک آوردید بیرون ترجیحا بزارید توی یک ظرف آب تا شک نبینه مثل عکس زیر:
از سوراخ خای زیر گلدون هم مطمئن باشید.
این گل ریزوم یا ساقه های زیر زمینی داره و میتونید موقع تعویض گلدان هر ساقه رو جدا کنید و بذارید توی یک گلدون دیگه ارکیده رو با بذر بنا به دلایل فنی نمیشه تکثیر کرد و ولش کنید
همون خاک فالانوپسیس براش بسه : توجه داشته باشید که این گیاهان در طبیعت توی خاک نیستند بلکه این گیاه اصطلاحا اپیفیت یا دارزی هستش و روی تنه ی درختان و سنگ ها و غیره البته قارچ وانگل هم نیستند!!به همین دلیل ریشه ی آنها طوری آداپته شده که نه توی آب باشه نه طوی خشکی و نه توی خاک معمولی،برخی تولید کننده ها طوری میگن خاک ارکیده فرق داره انگار که میخوان موشک هوا کنن ولی اینطور نیست همین که شما،اسفنج رو قطعه قطعه کنید،براده ی چوب،خزه،ذغال،پرلیت،پوست درخت رو باهم ترکیب کنید میشه خاک ارکیده، پس یادتون باشه توی خاک باغچه نکارید این بابارو پس فردا قارچ میگیره و میگنده و باید ریشه تهویه هوای خوبی داشته باشه این نیاز خاکی از نظر ژنتیکی درش تثبیت شده و دیگه نمیشه کاریش کرد.از ما گفتن بود!
این گیاه چندین بار در سال گل داده و هر سری حداکثر تا یک ماه دوام دارند تنها نور زیاد و آبیاری مناسب و کود بنفشه آفریقایی باعث گلدهی میشوند برخلاف فالانوپسیس!بعد از اتمام گلدهی شاخه گل را از بالای برگ مربوطه قطع کنید.
گلدهی کاتلیا
*******************************
خاک ارکیده آلمانی
حجم محصول: 5 لیتر خاک حدودا 1.7 کیلو گرم.
این خاک محصول شرکت گراموفلور آلمان با فرمولاسیون تخصصی بستری مناسب برای رشد و ارکیده مورد علاقه شما میباشد.
ارکیده ها در تمام دنیا از پر فروش ترین و محبوبترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها و هتلها هستند.
برخی از افراد فکر می کنند خاک مورد نیاز ارکیده نیز مانند دیگر گل هاست و خاک گلدان را انتخاب می کنند. این کار یک اشتباه بزرگ است.
بهتر است برای کشت ارکیده خزه خشک شده، تراشه های درخت، پوست نارگیل، پرلیت را با خاک مخلوط کنند.
معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مثل پرلیت و لیکا یا حتی پوکه‌های معدنی درشت همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس (بقایای نوعی خزه) یا کوکوپیت (نوعی خاک از الیاف درخت نارگیل) استفاده میشود. ریشه ارکیده با چسبیدن به این مواد، رطوبت را به آرامی از آنها میگیرد.
خاک مخصوص ارکیده محصول کشور آلمان. تشکیل شده از کوکوچیپس ، پوست درخت کاج و پیت های مخصوص.
دارای عناصر :
40-100 میلی گرم بر لیتر ازت
50-110 میلی گرم بر لیتر فسفر
50-120 میلی گرم پتاس
نمکهای محلول کمتر از 1.5 گرم بر لیتر
pH محصول: 5.2 -6.2
معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد. ابتدا یک سوم حجم گلدان رو از این خاک پر کرده نشا خود رو روی آن قرار داده و سپس باقی حجم گلدان رو روی آن بریزید و پر کنید.ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند. این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج میشوند
به منظور حداکثر رشد به ارکیده‌ها هر دو هفته يا يك ماه یک بار باید کود داد. البته به شرطی که برای آنها نور ، دما و آب مناسب فراهم شده باشد.
**************************
ارکیده فالانوپسیس
ارکیده فالانوپسیس
نام انگلیسی: moth orchid
نام علمی : Phalaenopsis
گروه : گیاهان آپارتمانی
ارتفاع و گسترش : ۱۵ تا ۱ متر ارتفاع ، ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر گسترش
گلدهی : زمستان – بهار ، در تمام طول سال می تواند گلدهی داشته باشد
آبیاری : رطوبت را دوست دارد اما نباید خاک غرقاب شود
نور: نور ملایم را دوست دارد
دما: در گرما رشد خوبی دارد
کوددهی : هفتگی ، از بهار کوددهی افزایش یابد
عادت رشد : تک لپه ای ، سالانه ۱ تا ۳ برگ جدید ، ساقه گلدهنده از پایه دومین گره برگ از بالا و معمولا در اوایل پاییز
نگهداری از ارکیده فالانوپسیس
اگر بخواهیم در رابطه با ارکیده ها صحبت کنیم بی شک ساعت ها و هفته ها زمان نیاز خواهد بود تا این گیاهان بی نظیر مورد بررسی قرار بگیرند و این مقاله قادر نیست تمامی مباحث این گیاهان را تحت پوشش قرار بدهد .
در این مقاله شما با گونه ای از ارکیده ها به نام ارکیده فالانوپسیس آشنا می شوید . این گونه از ارکیده ها به علت سهولت پرورش و گلدهی طولانی مدت در طول سال رایج ترین است .
گل آذین این گیاه از اندازه نسبتا بزرگی برخوردار است . از نظر رنگی این گونه از سفید خالص تا رنگ های متفاوت با خال های در اندازه های متنوع وجود دارد .
یکی از تفاوت های قابل توجه این گیاه زمان تعویض گلدان است . تقریبا در هر زمانی از سال گلدان این گیاه می تواند جا به جا شود . اما بهترین زمان ، وقتی است که ارکیده بر روی گل نباشد .
از نظرنگهداری ، بهترین مکان برای این گیاه پشت پنجره با نور ملایم و رطوبت دائمی است . ارکیده فالانوپسیس یکی از بهترین گیاهان آپارتمانی است که در نور متوسط رشد قابل توجهی داشته و گلدهی زیبایی دارد .
هر ساله این گیاه ۱ یا ۲ برگ جدید تولید می کند . زمانی که فاز رویشی گیاه تکمیل شد که اغلبا در پاییز رخ می دهد ، شاخه گلدهنده از ساقه و محل دومین یا سوین برگ از بالا رشد می کند . گاها برای گلدهی ارکیده نیاز است که ما گیاه را در دمای پایین قرار دهیم تا شوک سرمایی وارد شده و گیاه وارد فاز زایشی شود .ارکیده معمولا اواخر زمستان و اوایل بهار به گل می روند .
پس از به پایان رسیدن گلدهی ، ارکیده برای آمادگی گلدهی بعدی از نظر اندام رویشی ( ریشه و برگ ) رشد پیدا می کند .
آبیاری ارکیده ها در ابتدا برای افراد تازه کار کمی سخت و تکنیکی به نظر می رسد . البته هر گیاهی نیاز های منحصر به فرد خود را دارد و حتی در هر محلی نحوه آبیاری و مقدار آن متفاوت است و این قانون در رابطه با ارکیده نیز صادق است.
ارکیده فالانوپسیس علاقه خاصی به رطوبت دارد اما حالت غرقاب باعث از بین رفتن گیاه می شود . گلدان مورد استفاده برای این گیاه باید دارای زهکش مناسبی باشد .
نکات کلیدی نگهداری ارکیده فالانوپسیس
- در مکانی قرار بگیرد که سایه روشن است و نور خوبی دارد ، پشت پنجره جنوبی می تواند مکان مناسبی باشد .
- زمانی که خاک شروع به خشک شدن می کند باید آبیاری انجام شود ، بستگی به رطوبت محیطی فاصله بین ۲ آبیاری باید تعیین شود .
- کوددهی ارکیده تنها باید با کود هایی انجام شود که برای این گیاه ساخته شده است
- زمانی گلدان ارکیده فالانوپسیس باید تغییر کند که گلدهی تمام شده باشد و باید حتما از ترکیب خاکی مخصوص ارکیده استفاده شود .
ارکیده معمولا زمانی که تغییر فصل بهار به تابستان را شاهد هستیم گل های خودش را از دست می دهد . در این زمان شما نباید نگران باشید چون فصل رشد این گیاه شروع شده است . شما باید منتظر گلدهی دوباره این گیاه در اواخر زمستان باشید . در واقع ساقه گلدهنده اوایل پاییز شروع به رشد کرده و اوایل بهار گل ها شکوفا می شوند .
نور
ارکیده فالانوپسیس گونه ای از ارکیده است که نیاز نوری کمی دارد . این گیاه به طرز زیبایی در پنجره شرقی ، جنوبی ،غربی و حتی جایی که با پرده پوشانده شده باشد رشد می کند . برگ های ارکیده فالانوپسیس سبز زیتونی است .
اگر رنگ برگ ها تیره تر شد بدین معنی است که گیاه میزان نور کافی دریافت نمی کند .
اگر اطراف برگ قرمز شد بدین معناست که گیاه بیش از حد نیاز نور دریافت میکند .
زمانی که گیاه شما به گل رفت شما هر جا که دوست داشته باشید به دور از نور مستقیم خورشید می توانید گیاه را قرار بدهید . اگر گیاه شما دوباره گل نمی دهد ، گیاه را در مکانی قرار دهید که نور بیشتری دریافت کند.
دما
ارکیده ها در دمای خانه به راحتی رشد پیدا میکنند . در واقع آنهراد است .
در دمایی متعادل گیاه ا نیز مثل ما از این دما لذت می برند . دمای مورد نیاز ارکیده ها ۱۵ درجه سانتی گراد در شب و ۲۶ درجه سانتی گراد در روز است . حداکثر دمای قابل تحمل برای این گیاهان ۳۵ درجه سانتی گرا نزدیک به پنجره قرار بدهید . دقت داشته باشید که دمای فضای کنار پنجره سردتر و گرمتر از دمای داخل است . گیاه ارکیده در صورت نوسان دمایی در جوانه زنی مشکل خواهد داشت و ممکن است جوانه ها باز نشوند.
آبیاری
اینکه شما هر چند وقت یکبار باید آبیاری ارکیده فالانوپسیس را انجام بدهید بستگی به مدیوم کاشت ( بستر کاشت) شما دارد . پوست درختان نسبت به خزه اسفاگنوم آب کمتری را به خود جذب می کند . در نتیجه اگر ارکیده شما در بستری از پوست درختان کاشته شده است تقریبا هفته ای یکبار آبیاری را انجام دهید . اما اگر گیاه شما در خزه کاشته شده است زمانی که حس کردید بستر به سمت خشکی می رود آبیاری را انجام دهید .
مقدار نور و گرمایی که گیاه شما دریافت می کند نیز بر آبیاری موثر است . هر قدر نور و گرما بیشتر باشد فواصل بین دو آبیاری کوتاه تر خواهد بود .
orchids wallpaper
فصل نیز بر آبیاری موثر است . در تابستان فواصل بین دو آبیاری کوتاه تر خواهد بود . بعد از مدتی نگهداری از این گیاه شما به صورت تجربی از وزن بستر و گلدان گیاه نیاز به آبیاری را تشخیص خواهد داد .
بهترین زمان برای آبیاری گیاه ارکیده فالانوپسیس صبح ها است . گیاه خود را داخل سینک ظرفشویی قرار دهید و با آب ولرم آبیاری کنید ، از آب شود یا آب مقطر استفاده نکنید . احازه بدهید که آب برای چند دقیقه در گلدان عبور کند . مطمئن شوید که زهکش گیاه شما کاملا باز بوده و درست عمل می کند .
اگر در تاج ( محلی که برگ ها به هم می پیوندند ، آب جمع شده بود با یک دستمال کاغذی خشک کنید ، اب نباید در محل تاج باقی بماند . اگر چنین اتفاقی رخ دهد تاج گیاه شما پوسیده خواهد شد .
رطوبت
در اطراف گیاه یک ظرف حاوی آب که داخل آن سنگریزه است قرار بدهید ، مطمئن شوید که ریشه گیاه با آب در تماس نباشد . در غیر این صورت ریشه ها پوسیده خواهند شد .
کوددهی
هر کودی که مخصوص ارکیده باشد می تواند به عنوان کود استفاده شود . بهتر است که مصرف کود هفتگی باشد. ماهیانه یکبار از آب تمیز برای شستن ریشه ها استفاده کنید تا اگر نمکی برجای مانده از بین برود .
تعویض گلدان ارکیده فالانوپسیس
گیاهان جوان تر نیاز بیشتری به تعویض گلدان دارند اما در هر صورت تمامی بوته ها در هر سنی نیاز به تعویض سالانه گلدان دارند .
نکات مهم در تعویض گلدان:
- زمانی گلدان ارکیده خود را تعویض کنید که گلدهی تمام شده و اوایل فصل رشد باشد .
- حتما از مخلوط مخصوص ارکیده برای گیاه خود استفاده کنید .
- حتما از مخلوط جدید استفاده کنید تا گیاه بتواند رشد بهینه خود را داشته باشد .
- به نحوی گیاه را در گلدان قرار دهید که ریشه قادر به تنفس باشد .
پرورش یک ارکیده قوی که سال آینده نیز گلدهی داشته باشد نیازمند رشد و پرورش سیستم ریشه ای قوی است. گاها برگ های ارکیده کاملا سالم و سر حال به نظر می رسند اما ریشه ها به صورت کامل پرورش نیافته و قوی نیستند . در نتیجه در ارکیده ها باید به دو نکته اساسی توجه داشته باشید ، ریشه کامل و قوی و برگ های سالم و بدون لکه .
ارکیده ها گیاهانی اپیفیت ( گیاهانی که بر روی تنه درختان زندگی می کنند ) هستند ، در نتیجه این گیاهان برای قرار گرفتن در گلدان ساخته نشده اند . ریشه های این گیاهان هوازی است . در نتیجه زمانی که شما میخواهید این گیاهان را در گلدان بکارید ریشه این گیاه باید بتواند تنفس کند.
کیفیت مخلوط کاشت گیاه ارکیده فالانوپسیس بسیار حائز اهمیت است . مخلوط های ویژه ای برای ارکیده ها به فروش می رسد که می توانید تهیه کنید . البته شما خودتان می توانید مخلوط کاشتی تازه و با کیفیت ایجاد کنید که از نمونه های قابل فروش عملکرد بهتری داشته باشد .
ارکیده هایی که در فروشگاه ها عرضه می شود معمولا در خزه اسفاگنوم کاشته شده اند و خزه کاملا به دور ریشه به صورت پک قرار گرفته است . این روش تنها روش تجاری و اقتصادی است تا ارکیده تا زمان فروش رطوبت را حفظ کند و روشی دائمی نخواهد بود . اگر به همین صورت نگهداری ارکیده ادامه پیدا کند حالت غرقابی ریشه ها را خفه می کند .
خزه اسفاگنوم بهترین گزینه برای مخلوط این گیاه به شمار می رود اما نباید به صورت فشرده در اطراف ریشه گیاه قرار بگیرد و باید فضایی برای تنفس ریشه ها در نظر گرفته شود .
برش سنبله ( شاخه گلدهنده ) ارکیده فالانوپسیس
یکی از رایج ترین سوالاتی که برای افراد تازه کار در رابطه با ارکیده فالانوپسیس پیش می آید این است که چگونه شاخه گلدهنده ارکیده فالانوپسیس را بعد از گلدهی قطع کنند . در اغلب ارکیده ها ساقه گلدهنده باید بلافاصله بعد از بین رفتن گل قطع شود . نشانه این زمان ، قهوه ای شدن رنگ ساقه گلدهنده است .
اما تشخیص زمان مناسب قطع کردن ساقه گلدهنده در ارکیده فالانوپسیس کمی متفاوت و گمراه کننده است . در ارکیده فالانوپسیس ساقه گلدهنده زمانی که گل ها شروع به باز شدن می کنند به رنگ قهوه ای تغییر رنگ می دهند .البته این قهوه ای شدن به صورت ۱۰۰ درصدی اتفاق نمی افتد .
یکی از عقایدی که در رابطه با ارکیده ها به صورت رایج وجود دارد به این صورت است که ساقه گلدهنده را بالاتر از یک گره قطع کنید تا دوباره ساقه گلدهنده دیگری از محل گره ظاهر شود . اما گاها متخصصان این گیاه اعتقاد دارند که ساقه گلدهنده در سنین جوانی بوته باید قطع شود تا گیاه انرژی خود را برای گلهای بیشتر و قوی تر در آینده حفظ کند.
قطع ساقه از محل بالاتر از گره باعث می شود که ساقه گلدهنده چند شاخه شده و زودتر به گل برود اما انرژی گیاه مصرف شده و گل های ریزتر می شود . در واقع این روش برای بوته هایی که سن بیشتری دارند و سیستم ریشه ای آنها بسیار قوی است استفاده می شود .
در گیاهان جوانتر بهتر است که ساقه گلدهنده به صورت کلی زمانی که گل از بین رفت قطع شود تا گیاه انرژی خود را برای گلدهی بعدی حفظ کند .
به صورت کلی در ارکیده ها استثنا های زیادی وجود دارد . در برخی از فالانوپسیس ها ساقه گلدهنده نباید قطع شود . ارکیده فالانوپسیس رقم violacia ، amboninsis, cornu-cervi از این ارقام هستند . این گونه ها معمولا چند گل در انتهای ساقه گلدهنده می دهند و در مدت زمان طولانی گل های زیادی بر روی هماهن ساقه گلدهنده خواهند داشت .
شاخه گلدهنده ارکیده فالانوپسیس- در این حالت باید قطع شود.
در این عکس ساقه گلدهنده خشک شده و برگشته است . در این حالت ساقه گلدهنده باید قطع شود . بهتر است محل قطع از پایه ساقه باشد . ارکیده فالانوپسیس موجود در عکس جوان بوده و اولین سال گلدهی خود را طی کرده است . به همین دلیل نمی توان انتظار داشت بعد از قطع از بالای گره ساقه گلدهنده مطلوبی داشته باشد .
گره در ساقه گلدهنده ارکیده فالانوپسیس
هر ساقه گلدهنده در ارکیده فالانوپسیس حداقل چند گره خواهد داشت که ممکن است گل بدهند . هر کدام از این گره ها پتانسیل ایجاد شاخه بعد از گلدهی اولیه را دارا خواهد بود . اگر تصمیم شما این است که به ارکیده اجازه بدهید چند شاخه شود ، شاخه گلدهنده را درست از بالای گره قطع کنید .
ساقه گلدهنده ارکیده – در این حالت نباید قطع شود .
ارکیده ای که در عکس مشاهده می کنید واریته violavra است که در ساقه گلدهنده دوباره به گل خواهد رفت. یکی از ویژگی های واضح این گونه این است که گیاه تمایل به رشد افقی دارد و به به ندرت به صورت عمودی رشد می کند . این گیاه ۳ ساقه گلدهنده مجزا در ۳ زمان متواد داده است که هر کدام از آنها در هر زمان ۱ یا ۲ گل می دهند . بهترین راه برای تشخیص اینکه باید ساقه گلدهنده قطع شود یا نه والد گیاه موجود شما است . راه دیگر مشاهده گیاه است . اگر ساقه گلدهنده همچنان سبز است بهتر است قطع نشود
این مطلب را نیز مطالعه کنید گل استرومانتا
در این عکس شما ارکیده ای را مشاهده می که برای مدت زمان طولانی گلدهی داشته است . در این عکس ساقه گلدهنده به صورت غیر عادی بلند شده و در زمان گلدهی ساقه گلدهنده بلند گیاه ۲ ساقه گلدهنده دیگر نیز تولید کرده است . معمولا ساقه گلدهنده در همچین شرایطی باید قطع شود که گیاه در تابستان بر روی رشد و تولید برگ جدید برای گلدهی در سال آتی تمرکز کند .
برگ جدید در ارکیده فالانوپسیس :
معمولا برگ های جدید در تابستان تولید می شود . بعد از تعویض گلدان و استراحتی کوتاه با افزایش کوددهی ارکیده ، گیاه شما رشدی قوی در تابستان خواهد داشت .
*************************
- مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم
در زمانی که گل ارکیده شکوفه دارد کودیاری انجام نشود
ارکیده ها امروزه در تمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروش ترین و جذاب ترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند.
ارکیده فالانوپسیس - PHALAENOPSIS ORCHID
نام علمی : PHALAENOPSIS ORCHID
خانواده : ORCHIDACEAE - ثعلبیان
بومی منطقه : سراسر جنوب شرقی آسیا از کوه های هیمالیا به جزایر Polillo ، Palawan و Norte Zamboanga دل در جزیره میندانائو در فیلیپین و شمال استرالیا
خاک و تغذیه : خاک سبک و جاذب رطوبت
دمای ایده آل محیط : 20 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت : کمی خشک
نور محیط : کم
ارکیده ها امروزه در تمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروش ترین و جذاب ترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند. این محبوبیت به دو دلیل حاصل شده است. اول اینکه این گیاهان بسیار کم توقع بوده و با نگهداری اندکی به محیط خو می گیرند. و از طرف دیگر وقتی گل دهی بکنند گلهاشان تا ماهها زیبا و درخشنده باقی می ماند (حدود سه تا شش ماه بسته به محیط و شرایط)
شکل عجیب و جدید شکوفه‌های این گیاه توجه همه را جلب می کند و باعث می شود اسامی متختلفی به آن داده شود. ارکیده ها از خانواده Orchidaceae یا ثعلب ها هستند و گونه های وحشی آن در ایران (شمال ایران و احتمالا جاهای گرمتر دیگر) وجود دارند. نوعی ثعلب در کوههای باغرو (ادامه سلسله کوههای البرز به سمت آستارا و اردبیل) وجود دارد که نوعی اسانس بستنی از آن استخراج می شود و برخی گونه‌ها نیز مصارف دارویی دارند.
گونه های تجاری مورد نظر امروز از دو گروه عمده فالانوپسیس phalaenopsis (این نوع ارکیده به ارکیده‌ی پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی نیز معروف است. Moth orchid) و سیمبیدیوم cymbidium هستند.
فصل گلدهی و زمان گلدهی ارکیدها متفاوت است معمولا از دسامبر (دی ماه) شروع می شود و چند ماه گل دارند. پس از گلدهی مدتی استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره به گل بنشیند. معمولا فالانوپسیسها حداقل یکبار و گاهی تا سه بار در سال می توانند گل بدهند.
اندازه گلهای فالانوپسیس از قطر ۵ سانتیمتر تا ۱۲ سانتیمتر متغیر است. رنگ گلها بسیار متنوع است و رنگ سفید، ارغوانی (بنفش) و ارغوانی رگه دار، صورتی و زرد و ترکیبی از سفید و صورتی و … نیز وجود دارند.
ارکیده های فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب می شوند. (محل گلدان نباید خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد. به طور تقریبی ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ fc [شمع] نور مورد نیاز این گیاه است). که میتوان چنین مقایسه کرد که یک روز ابری بهاری حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ شمع نور دارد و در مقابل یک روز تابستانی آفتابی حدود ۱۰۰۰۰ شمع نور خواهد داشت)
طریقه نگهداری گل ارکیده :
خاک: گلداني مخلوط از خاک برگ، پیت و خاک معمولی مي توان برای اركيده مناسب باشد.
دما: برنامه دمایی بکار گرفته شده تحت تاثیر جنس گیاه مورد نظر خواهد بود. در كل ارکیده ها گیاهانی گرمسیر بوده و بومی شرایط گرم و مرطوب محسوب می شوند و به همین دلیل می توان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد. دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد است و توجه كنيد نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد. دمای خنک پاییزه موجب تحریک گل آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گل دهنده می شود. ولی ادامه دمای سرد موجب سقط غنچه‌ها می شود. دماهای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند می کند.
در مورد ارکیده های سیمبیردیوم، برای گل دادن به دمای 10 درجه سانتیگراد در شب و 21 تا 24 درجهسانتیگراد در روز نياز دارند. در طول تابستان گیاهان در دمای 32 درجه سانتیگراد قادر به زیست هستند با این حال نباید آنها را به مدت طولانی درمعرض این دما قرار داد.
آبياری: یکی از رایج ترین اشتباهاتی که در مورد ارکیده می شود آبیاری بیش از حد آن است. با اين حال ارکیده ها دوست ندارد تا مرز خشکیدگی و پژمردگی (Wilting) بی آب بمانند. گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و صبر شود تا دوباره تقریبا نزدیک به خشک شدن برسد تا مجددا آبیاری انجام شود.
فاصله آبیاری بسته به مواد تشکیل دهنده خاک گلدان دارد (که اغلب از مواد سبک و جاذب آب استفاده می شود.) در هوای معتدل و یا سرد کافیست که هر 10-12 روز یکبار به ارکیده آب بدهید و در هوای گرم هر زمان که خاک گلدان نزدیک به خشک شدن بود، در حدود هفته ای یکبار گلدان را آبياري كنيد. آب مناسب برای ارکیده آبی با املاح كم است. اگر در محلی زندگی می کنيد که آب آهک و یا املاح زیادی دارد سعی کنید از آب باران يا آب جوشیده استفاده کنید.
آبیاری و کیفیت آب مورد استفاده برای ارکیده‌ها از مهمترین عوامل محیطی مربوط به پرورش این گلها میباشد.
توجه کنید هنگام آبياری روي غنچه‌ها و شکوفه‌ها را آب نپاشيد زيرا عمر گلها کم می شود.
همچنین نیاز رطوبتی این گیاهان باید به نحو دیگری تامین شود. معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد.
نور: احتیاج به نور بسته به جنس ارکیده تحت کشت متفاوت است. در كل اركيده ها مخصوصا ارکیده فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب می شوند. محل گلدان نباید خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد مكان گلدان بايد روشن و نورگیر باشد، اما بیش از حد آفتابی نباشد. در انتخاب مكان مناسب برای اركيده دقت كنيد تا بتواند واقعا رشد کند. اگر نور خورشید به مدت طولانی به آن بتابد و یا اگر محل بیش از حد تاریک باشد، ارکیده گلهایش را از دست می دهد و به مرور زمان خشک می شود.
کود دهی: به منظور حداکثر رشد به ارکیده‌ها هر دو هفته يا يک ماه یک بار باید کود داد. البته به شرطی که برای آنها نور، دما و آب مناسب فراهم شده باشد. نسبت کود به کاربرده شده بسته به محیط کشت متفاوت خواهد بود. کودهای کند آزاد شونده برای ارکیده بطور موفقیت آمیزی مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی از پرورش دهندگان ترکیبی از کودهای مایع و آزاد کننده کند را ترجیح می‌دهند که محصول یکنواخت تری از مواد مغذی را در مدت زمان طولانی تر فراهم می‌آورد. استفاده از کودهای آزاد کننده کند بی‌خطر بوده و اگر بطور تصادفی مقدار زیادی از آن بکار برده شود تخریب کمتری را به دنبال خواهد داشت. در طول ماههای زمستان کودیاری را کم می کنند.
کودهایی که به مرور تجزیه و آزاد شوند یا کودی با ترکیب ۱۴-۱۴-۱۴ درصد متشکل از NPK (همراه با سایر عناصر کم‌مصرف مورد نیاز) به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار برای رشد گیاه مفید خواهد بود.
در گلخانه‌های حرفه‌ای در زمان گلدهی از میزان فسفر را افزایش می دهند مثلا از کود ۲۰-۳۰-۱۰ استفاده می کنند. همچنین در طول ماههای زمستان کودیاری را کم می کنند.
از طرف دیگر پیشنهاد می شود در زمانی که گیاه شکوفه دارد کودیاری انجام نشود.
ارکیده های فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب می شوند
ازدیاد ارکیده ها :
ارکیده ها را به طریق لقاح و هم به طریق غیرتناسلی میتوان تکثیر کرد. از آنجایی که بیشتر ارکیده‌ها از طریق بذرمعمولا گلهای مناسب و مرغوبی جهت تولید وسیع بوجود نمی‌آورند بیشترین سعی و تلاش افراد بر تکثیر غیر جنسی این گیاه صورت میگیرد که فرزندان آنها کاملا به پایه مادر شبیه است. ازدیاد به طریق غیر جنسی مخصوص ارکیده است که مشابه آن در گلهای دیگر نمی باشد
ازدیاد به روش قلمه :
اکثر ارکیده‌های (مونوپوریال) مثل Arachnis و Vanada را میتوان با قلمه انتهایی تکثیر نمود. معمولا قلمه‌های ارکیده از حد معمولی 10 - 7.5سانتیمتر بزرگتر در نظر گرفته میشود. قلمه انتهایی Vanada معمولا به طول 30 تا 37 سانتیمتر بوده و باید دارای 12 برگ و چند ریشه هوایی باشد. قلمه ها را در گلدان و بدون استفاده از بستر کشت مخصوص میتوان رویاند. قلمه هایArachnis هم به طول 45 تا 60 سانتیمتر می‌باشند. اینها باید ریشه هوایی داشته باشند و مستقیما در مزرعه یا گلدان کاشته شود.
ازدیاد به روش تقسیم بوته :
Cattleya و دیگر ارکیده‌های چند پایه و خمیده را با تقسیم بوته از پایه مادر ازدیاد میکند. این ازدیاد بر روی گیاهانی انجام میگیرد که 6 پیاز کاذب یا بیشتر داشته باشند محل برش ریزوم از بین سومین و چهارمین پیاز کاذب بوده و هر دو قسمت را به صورت گیاهانی مجزا در گلدان می‌کارند. از آنجایی که اکثر Cattleyaها تنها سالی یک برگ بوجود می‌آورند، تقسیم ریزوم اکثر گیاهان هرسه سال یکبار انجام می پذیرد.
تعویض گلدان:
گیاه را در اسفندماه به گلدانی حاوی مخلوطی از خاك برگ، پیت و خاك معمولی منتقل نموده در ابتداء به میزان كم آب بدهند.
در همان حال به دفعات زیاد با آب فاقد مواد قلیایی بر روی برگها آب پاشیده و یا گلدان را در محل مرطوبی برابر نور و به دور از تابش مستقیم آفتاب قراردهند.
مدت زمان نگهداری ساقه گل دهنده در ارکیده فالانوپسیس بسیار زیاد و باور نکردنی است. یعنی زمانی حدود ۳ تا ۶ ماه یک ساقه گلدهنده به شکوفایی ادامه می دهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد.
بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گلدهنده را بررسی کنید. روی ساقه زبانکهای سبز یا قهوه‌ای وجود دارد که از ساقه‌های گلدهنده جانبی حفاظت می کند. در صورت وجود چنین زبانکهایی ساقه گلدهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند. و شکوفا بشوند.
اگر ساقه جانبی وجود نداشت قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گلدهی مجدد خواهد شد.
معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد. با استفاده از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت به علاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه.
در نظر داشته باشید که در کشت هایدروپونیک از اسفنج به تنهایی و یا پرلیت درشت به تنهایی و یا بسترهای جدید دیگر نیز استفاده می شود.
همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده می شود) استفاده می کنند. و به نظر می رسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکید فالانوپسیس مفید است.
درمورد اركيده فالانوپسیس : معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد. با استفاده از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یاکوکوپیت بعلاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه.
در نظر داشته باشید که در کشت هایدروپونیک از اسفنج به تنهایی و یا پرلیت درشت به تنهایی و یا بسترهای جدید دیگر نیز استفاده میشود.
همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده می شود) استفاده می کنند. و به نظر می رسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکیدفالانوپسیس مفید است.
گردآوری : بخش علمی بیتوته
منابع : nargil.ir
geerenhouse.lxb.ir
**************************
معرفی گل ارکیده فالانوپسیس
ارکیده ها گیاهانی بسیار متنوع،عجیب،دارای ساختاری پیچیده،دوست داشتنی و راحت برای نگهداری هستند. ارکیده ها سیستم گلدهی و گرده افشانی پیچیده ای دارند. ارکیده به خاطر ظاهر ظریف و زیبای خود ،شکوه، شیک و آنتیک بودن را به منزل القا میکند. ارکیده‌ها امروزه درتمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروش ترین و جذاب ترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند. این محبوبیت به دو دلیل حاصل شده‌است. اول اینکه این گیاهان بسیار کم توقع بوده و با نگهداری اندکی به محیط انس میگیرند. و از طرف دیگر وقتی به گلدهی برسند، گلهای آن بسته به محیط و شرایط نگهداری آن حدود سه تا شش ماه زیبا و درخشنده باقی میماند. اندازه گلهای فالانوپسیس از قطر ۵ تا ۱۲ سانتیمتر متغیر است. رنگ گلها بسیار متنوع است و رنگ سفید، ارغوانی (بنفش) و ارغوانی رگه‌دار ، صورتی و زرد و ترکیبی از سفید و صورتی و … نیز وجود دارند. این نوع گونه گیاهی سایه دوست هستند و همچنین ارکیده ها دوست ندارد تا مرز خشکیدگی و پژمردگی بی‌آب بمانند. گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و صبر شود تا دوباره تقریبا نزدیک به خشک شدن برسد تا مجدداً آبیاری انجام شود. ارکیدها گیاهانی گرمسیر بوده و بومی شرایط گرم و مرطوب محسوب میشوند و به همین دلیل میتوان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد. مدت زمان نگهداری ساقه گل دهنده در ارکید فالانوپسیس بسیار زیاد و باور نکردنی است. یعنی زمانی حدود ۳ تا ۶ ماه یک ساقه گل دهنده به شکوفایی ادامه میدهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد. همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج میشوند.
جوانه ها در شب صدمه میبینند
در زمستان گیاه سیاه میشود
زخم های پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها و قاعده آنها تشکیل شده است
اگرچه رطوبت کافی است ولی برگها و گلها خشک میشوند
غنچه ها منقبض شده و خشک میشوند
برگها قهوه ای شده و گیاه در حال خشکیدن است
سطح برگها وگلها دارای تار عنکبوت است
نور
ارکیده های فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب میشوند. محل گلدان نباید خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد. در نظر داشته باشید که هر چه نور بیشتر باشه تا حدی که برگهای ارکیده نسوزد، برای گلدهی آن بهتر است.
آبیاری
حدود ۱۰ الی ۷ روز یکبار برای آبیاری مناسب خواهد بود. ولی به طور کلی ارکیده ها دوست ندارند تا مرز خشکیدگی و پژمردگی بی‌آب بمانند. گلدان ها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و صبر شود تا دوباره تقریباً نزدیک به خشک شدن برسد تا مجددا آبیاری انجام شود. در زمستانها که لوازم گرمایشی روشن میشوند رطوبت هوا کم میشود و نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. همچنین توجه کنید که غنچه‌ها و شکوفه‌ها را نباید آب بزنید که عمر گل ها را کم میکند.
دما
دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد یا به عبارتی همان دمای معمول داخل آپارتمان است .
رطوبت
نیاز رطوبتی این گیاهان باید به نحو دیگری تامین شود. معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده میشود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد.
گل دهی
مدت زمان نگهداری ساقه گلدهنده در ارکیده فالانوپسیس بسیار زیاد و باور نکردنی است. یعنی زمانی حدود ۳ تا ۶ ماه یک ساقه گلدهنده به شکوفایی ادامه میدهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد.
بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گلدهنده را بررسی کنید. روی ساقه زبانکهای سبز یا قهوه‌ای وجود دارد که از ساقه‌های گلدهنده جانبی حفاظت میکند. در صورت وجود چنین زبانکهایی ساقه گلدهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند و شکوفا بشوند.
اگر ساقه جانبی وجود نداشت قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گلدهی مجدد خواهد شد.
تغذیه
کود کریستالون هلندی ۲۰-۲۰-۲۰ یا صورتی رنگ برای تغذیه این گیاه مفید میباشد . در زمان گلدهی هر ۲-۳ هفته یکبار و در زمان برگ دهی هم هر ۳ هفته یکبار به مقدار نصف مقدار توصیه شده روی بسته و با یک پارچ آب حل شود و به خاک گیاه داده شود.
تعویض گلدان
معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد. با استفاده از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت بعلاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه.
خاک
خاک سبک که بتواند رطوبت را جذب کند (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت بعلاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه برای رشد این گیاه ایده آل است. همچنین توجه داشته باشید که این گیاه را نباید در خاک باغچه کاشت. همچنین ریشه این گل هم قادر به فتوسنتز و غذاسازی اندک است پس گیاه باید در گلدان های پلاستیکی روشن یا شیشه ای نگهداری شود که نور از آن عبور کند و ریشه های گیاه هم کمی نور دریافت کنند.
****************************
- مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم
در زمانی که گل ارکیده شکوفه دارد کودیاری انجام نشود
ارکیده ها امروزه در تمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروش ترین و جذاب ترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند.
ارکیده فالانوپسیس - PHALAENOPSIS ORCHID
نام علمی : PHALAENOPSIS ORCHID
خانواده : ORCHIDACEAE - ثعلبیان
بومی منطقه : سراسر جنوب شرقی آسیا از کوه های هیمالیا به جزایر Polillo ، Palawan و Norte Zamboanga دل در جزیره میندانائو در فیلیپین و شمال استرالیا
خاک و تغذیه : خاک سبک و جاذب رطوبت
دمای ایده آل محیط : 20 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت : کمی خشک
نور محیط : کم
ارکیده ها امروزه در تمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروش ترین و جذاب ترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند. این محبوبیت به دو دلیل حاصل شده است. اول اینکه این گیاهان بسیار کم توقع بوده و با نگهداری اندکی به محیط خو می گیرند. و از طرف دیگر وقتی گل دهی بکنند گلهاشان تا ماهها زیبا و درخشنده باقی می ماند (حدود سه تا شش ماه بسته به محیط و شرایط)
شکل عجیب و جدید شکوفه‌های این گیاه توجه همه را جلب می کند و باعث می شود اسامی متختلفی به آن داده شود. ارکیده ها از خانواده Orchidaceae یا ثعلب ها هستند و گونه های وحشی آن در ایران (شمال ایران و احتمالا جاهای گرمتر دیگر) وجود دارند. نوعی ثعلب در کوههای باغرو (ادامه سلسله کوههای البرز به سمت آستارا و اردبیل) وجود دارد که نوعی اسانس بستنی از آن استخراج می شود و برخی گونه‌ها نیز مصارف دارویی دارند.
گونه های تجاری مورد نظر امروز از دو گروه عمده فالانوپسیس phalaenopsis (این نوع ارکیده به ارکیده‌ی پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی نیز معروف است. Moth orchid) و سیمبیدیوم cymbidium هستند.
فصل گلدهی و زمان گلدهی ارکیدها متفاوت است معمولا از دسامبر (دی ماه) شروع می شود و چند ماه گل دارند. پس از گلدهی مدتی استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره به گل بنشیند. معمولا فالانوپسیسها حداقل یکبار و گاهی تا سه بار در سال می توانند گل بدهند.
اندازه گلهای فالانوپسیس از قطر ۵ سانتیمتر تا ۱۲ سانتیمتر متغیر است. رنگ گلها بسیار متنوع است و رنگ سفید، ارغوانی (بنفش) و ارغوانی رگه دار، صورتی و زرد و ترکیبی از سفید و صورتی و … نیز وجود دارند.
ارکیده های فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب می شوند. (محل گلدان نباید خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد. به طور تقریبی ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ fc [شمع] نور مورد نیاز این گیاه است). که میتوان چنین مقایسه کرد که یک روز ابری بهاری حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ شمع نور دارد و در مقابل یک روز تابستانی آفتابی حدود ۱۰۰۰۰ شمع نور خواهد داشت)
طریقه نگهداری گل ارکیده :
خاک: گلداني مخلوط از خاک برگ، پیت و خاک معمولی مي توان برای اركيده مناسب باشد.
دما: برنامه دمایی بکار گرفته شده تحت تاثیر جنس گیاه مورد نظر خواهد بود. در كل ارکیده ها گیاهانی گرمسیر بوده و بومی شرایط گرم و مرطوب محسوب می شوند و به همین دلیل می توان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد. دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد است و توجه كنيد نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد. دمای خنک پاییزه موجب تحریک گل آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گل دهنده می شود. ولی ادامه دمای سرد موجب سقط غنچه‌ها می شود. دماهای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند می کند.
در مورد ارکیده های سیمبیردیوم، برای گل دادن به دمای 10 درجه سانتیگراد در شب و 21 تا 24 درجهسانتیگراد در روز نياز دارند. در طول تابستان گیاهان در دمای 32 درجه سانتیگراد قادر به زیست هستند با این حال نباید آنها را به مدت طولانی درمعرض این دما قرار داد.
آبياری: یکی از رایج ترین اشتباهاتی که در مورد ارکیده می شود آبیاری بیش از حد آن است. با اين حال ارکیده ها دوست ندارد تا مرز خشکیدگی و پژمردگی (Wilting) بی آب بمانند. گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و صبر شود تا دوباره تقریبا نزدیک به خشک شدن برسد تا مجددا آبیاری انجام شود.
فاصله آبیاری بسته به مواد تشکیل دهنده خاک گلدان دارد (که اغلب از مواد سبک و جاذب آب استفاده می شود.) در هوای معتدل و یا سرد کافیست که هر 10-12 روز یکبار به ارکیده آب بدهید و در هوای گرم هر زمان که خاک گلدان نزدیک به خشک شدن بود، در حدود هفته ای یکبار گلدان را آبياري كنيد. آب مناسب برای ارکیده آبی با املاح كم است. اگر در محلی زندگی می کنيد که آب آهک و یا املاح زیادی دارد سعی کنید از آب باران يا آب جوشیده استفاده کنید.
آبیاری و کیفیت آب مورد استفاده برای ارکیده‌ها از مهمترین عوامل محیطی مربوط به پرورش این گلها میباشد.
توجه کنید هنگام آبياری روي غنچه‌ها و شکوفه‌ها را آب نپاشيد زيرا عمر گلها کم می شود.
همچنین نیاز رطوبتی این گیاهان باید به نحو دیگری تامین شود. معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد.
نور: احتیاج به نور بسته به جنس ارکیده تحت کشت متفاوت است. در كل اركيده ها مخصوصا ارکیده فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب می شوند. محل گلدان نباید خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد مكان گلدان بايد روشن و نورگیر باشد، اما بیش از حد آفتابی نباشد. در انتخاب مكان مناسب برای اركيده دقت كنيد تا بتواند واقعا رشد کند. اگر نور خورشید به مدت طولانی به آن بتابد و یا اگر محل بیش از حد تاریک باشد، ارکیده گلهایش را از دست می دهد و به مرور زمان خشک می شود.
کود دهی: به منظور حداکثر رشد به ارکیده‌ها هر دو هفته يا يک ماه یک بار باید کود داد. البته به شرطی که برای آنها نور، دما و آب مناسب فراهم شده باشد. نسبت کود به کاربرده شده بسته به محیط کشت متفاوت خواهد بود. کودهای کند آزاد شونده برای ارکیده بطور موفقیت آمیزی مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی از پرورش دهندگان ترکیبی از کودهای مایع و آزاد کننده کند را ترجیح می‌دهند که محصول یکنواخت تری از مواد مغذی را در مدت زمان طولانی تر فراهم می‌آورد. استفاده از کودهای آزاد کننده کند بی‌خطر بوده و اگر بطور تصادفی مقدار زیادی از آن بکار برده شود تخریب کمتری را به دنبال خواهد داشت. در طول ماههای زمستان کودیاری را کم می کنند.
کودهایی که به مرور تجزیه و آزاد شوند یا کودی با ترکیب ۱۴-۱۴-۱۴ درصد متشکل از NPK (همراه با سایر عناصر کم‌مصرف مورد نیاز) به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار برای رشد گیاه مفید خواهد بود.
در گلخانه‌های حرفه‌ای در زمان گلدهی از میزان فسفر را افزایش می دهند مثلا از کود ۲۰-۳۰-۱۰ استفاده می کنند. همچنین در طول ماههای زمستان کودیاری را کم می کنند.
از طرف دیگر پیشنهاد می شود در زمانی که گیاه شکوفه دارد کودیاری انجام نشود.
ارکیده های فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب می شوند
ازدیاد ارکیده ها :
ارکیده ها را به طریق لقاح و هم به طریق غیرتناسلی میتوان تکثیر کرد. از آنجایی که بیشتر ارکیده‌ها از طریق بذرمعمولا گلهای مناسب و مرغوبی جهت تولید وسیع بوجود نمی‌آورند بیشترین سعی و تلاش افراد بر تکثیر غیر جنسی این گیاه صورت میگیرد که فرزندان آنها کاملا به پایه مادر شبیه است. ازدیاد به طریق غیر جنسی مخصوص ارکیده است که مشابه آن در گلهای دیگر نمی باشد
ازدیاد به روش قلمه :
اکثر ارکیده‌های (مونوپوریال) مثل Arachnis و Vanada را میتوان با قلمه انتهایی تکثیر نمود. معمولا قلمه‌های ارکیده از حد معمولی 10 - 7.5سانتیمتر بزرگتر در نظر گرفته میشود. قلمه انتهایی Vanada معمولا به طول 30 تا 37 سانتیمتر بوده و باید دارای 12 برگ و چند ریشه هوایی باشد. قلمه ها را در گلدان و بدون استفاده از بستر کشت مخصوص میتوان رویاند. قلمه هایArachnis هم به طول 45 تا 60 سانتیمتر می‌باشند. اینها باید ریشه هوایی داشته باشند و مستقیما در مزرعه یا گلدان کاشته شود.
ازدیاد به روش تقسیم بوته :
Cattleya و دیگر ارکیده‌های چند پایه و خمیده را با تقسیم بوته از پایه مادر ازدیاد میکند. این ازدیاد بر روی گیاهانی انجام میگیرد که 6 پیاز کاذب یا بیشتر داشته باشند محل برش ریزوم از بین سومین و چهارمین پیاز کاذب بوده و هر دو قسمت را به صورت گیاهانی مجزا در گلدان می‌کارند. از آنجایی که اکثر Cattleyaها تنها سالی یک برگ بوجود می‌آورند، تقسیم ریزوم اکثر گیاهان هرسه سال یکبار انجام می پذیرد.
تعویض گلدان:
گیاه را در اسفندماه به گلدانی حاوی مخلوطی از خاك برگ، پیت و خاك معمولی منتقل نموده در ابتداء به میزان كم آب بدهند.
در همان حال به دفعات زیاد با آب فاقد مواد قلیایی بر روی برگها آب پاشیده و یا گلدان را در محل مرطوبی برابر نور و به دور از تابش مستقیم آفتاب قراردهند.
مدت زمان نگهداری ساقه گل دهنده در ارکیده فالانوپسیس بسیار زیاد و باور نکردنی است. یعنی زمانی حدود ۳ تا ۶ ماه یک ساقه گلدهنده به شکوفایی ادامه می دهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد.
بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گلدهنده را بررسی کنید. روی ساقه زبانکهای سبز یا قهوه‌ای وجود دارد که از ساقه‌های گلدهنده جانبی حفاظت می کند. در صورت وجود چنین زبانکهایی ساقه گلدهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند. و شکوفا بشوند.
اگر ساقه جانبی وجود نداشت قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گلدهی مجدد خواهد شد.
معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد. با استفاده از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت به علاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه.
در نظر داشته باشید که در کشت هایدروپونیک از اسفنج به تنهایی و یا پرلیت درشت به تنهایی و یا بسترهای جدید دیگر نیز استفاده می شود.
همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده می شود) استفاده می کنند. و به نظر می رسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکید فالانوپسیس مفید است.
درمورد اركيده فالانوپسیس : معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد. با استفاده از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یاکوکوپیت بعلاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه.
در نظر داشته باشید که در کشت هایدروپونیک از اسفنج به تنهایی و یا پرلیت درشت به تنهایی و یا بسترهای جدید دیگر نیز استفاده میشود.
همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده می شود) استفاده می کنند. و به نظر می رسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکیدفالانوپسیس مفید است.
گردآوری : بخش علمی بیتوته
**************************
|
ارکیده فالانوپسیس صورتی (orchid Phalaenopsis)
نام علمی: orchid Phalaenopsis
نام های دیگر: ارکیده شاپرکی، ارکیده شب پره
توضیح مختصر: این گیاه یکی از محبوب ترین و جذابترین گل دنیا شناخته میشود زیبایی بی حد و تصور آن باعث شده جز پرفروش ترینها باشد.همچنین بذر این گیاه بسیار کمیاب بوده طوری که نه تنها در ایران در کل دنیا نیز بذرهای دیگر گیاهان را به صورت تقلبی به فروش میرسانند.بذرهای تهیه شده در فروشگاه به زحمت فراوان در کشور انگلستان تهیه شده و تماما اورجینال میباش.نوع واریته ای که تهیه شده نوع صورتی رنگ آن که محبوب ترین رنگ ان به شمار میرود میباشد
|
|
|
مقدمه ای بر ارکیده شاپرکی
فالانوپسیس که تحت عنوان ارکیده‌ی شاپرکی شناخته میشود و باغبانان آن را با نام کوتاه‌شده‌ی فال صدا میزنند، گیاهی از سرده‌ی ارکیده است که تقریباً دارای 60 گونه میباشد. فالانوپسیس یکی از محبوبترین ارکیده‌هایی هست که در بازار موجود بوده و با توجه به توسعه‌ی بسیاری از هیبریدهای مصنوعی بدست آمده است. این گیاه به صورت بومی در چین، تایوان، شبه‌قاره‌ی هند، آسیای جنوب شرق (تایلند، فیلیپین، مالزی، اندونزی و غیره)، گینه‌ی نو، مجمع‌الجزایر بیسمارک و کوئینزلند یافت میشود.
توصیف
نام کلی این سرده از لغتی بونانی گرفته شده و احتمالاً به سرده‌ی فالانا اشاره میکند که کارل لینوس آن را به گروهی از شاپرک‌ها نسبت داده است؛ گلهای برخی از این گونه‌ها مشابه با پروانه‌های در حین پرواز هستند. به همین دلیل، گاهی اوقات از این گونه تحت عنوان ارکیده‌ی شاپرکی نیز یاد میشود.
آنها بومی آسیای جنوب شرقی از رشته‌کوه هیمالیا تا جزایر پولیلو، پالاوان و زامبوانگا دل نورته در دل جزیره‌ی میندانائو (کشور فیلیپین) و شمال قاره‌ی استرالیا می‌باشند. حتی جزیره‌ای به نام ارکید در تایوان موجود است که بر اساس همین سرده نام‌گذاری شده است. اطلاعات اخیر در مورد زیست‌بوم و اکولوژی این گیاه در طبیعت موجود نیست، چون در دهه‌های اخیر، تحقیقات میدانی کمتری انجام گرفته است.
بسیاری از آنها گیاهان سایه‌ایِ اپی‌فتیک (هوایی) هستند و تعدادی از آنها نیز لیتوفیت هستند (روی سنگ رشد میکنند). در طبیعت وحشی، برخی از گونه‌ها در زیر شاخ‌وبرگ انبوه جنگل‌های مرطوب و دارای ارتفاع پایین رشد میکنند و از نور مستقیم خورشید در امان می‌مانند؛ سایرین در محیط‌های خنک یا محیط‌هایی که به صورت فصلی خشک هستند، رشد میکنند. این گونه‌ها به صورت مجزا با زیست‌بوم مربوطه‌شان انطباق پیدا کرده‌اند.
فالانوپسیس نه سودوبالب (شبه‌پیاز) و نه ریزوم ندارد و شکل رشدکردنش به صورت تک‌پا (مونوپودیال) است: یک ساقه‌ی در حال رشد می‌تواند در هر سال، یک یا دو برگ قطور، گوشتی و سهموی در طرفین و از بالای ساقه ایجاد کند که به همان میزان نیز برگهای قدیمی پایین‌تر از روی ساقه جدا میشوند. اگر یک فالانوپسیس خیلی سالم باشد، می‌تواند ده برگ یا بیشتر داشته باشد. گل‌آذین به صورت خوشه‌ای از میان برگها و در روی ساقه پدیدار میشود. آنها طی چند هفته رشد کرده و به نهایت شکوه خود می‌رسند. اگر فالانوپسیس در خانه نگه داشته شود، می‌تواند به مدت 2 الی 3 ماه گل را نگه دارد و سپس برای حفظ انرژی در زمینه‌ی تولدید برگها و غنچههای جدید و همچنین توسعه‌ی ریشه، از شر گل قدیمی خلاص میشود.
دسته‌بندی
این سرده به دو گروه عمده تقسیم میشود:
گروهی از گونه‌ها که دارای گل‌آذین بلند و شاخه‌شاخه (تا ارتفاع 1 متر) هستند که دارای گلهای تقریباً گرد با رنگ‌های سفید یا قرمز می‌باشند.
گروهی از گونه‌ها که دارای ساقه‌ی کوتاه و با میزان گردی کمتر هستند و گلهای مومی با رنگ‌های متنوع‌تر دارند.
پرورش فالانوپسیس
فالانوپسیس در میان محبوبترین گیاهان ارکیده قرار دارد که به صورت گلدانی فروخته میشود، زیرا تکثیر و گلدهی آن در شرایط مصنوعی به سادگی صورت میگیرد. آنها در میان اولین ارکیده‌های استوایی قرار میگیرند که در کلکسیون‌های ویکتوریایی قرار گرفتند. از زمان ظهور هیبرید چهاربرگی فالانوپسیس دوریس، پرورششان بسیار ساده شده و با مراقبت‌های معمول و ایجاد شرایط متناسب با زیست‌بومشان، در خانه گل می‌دهند. تولید تجاری آنها برای فروش در بازار تبدیل به یک صنعت شده است.
در طبیعت، گونه‌های فالانوپسیس معمولاً در دماهای گرم یافت میشوند و در محدوده‌ی دمایی 20 الی 35 درجه رشد میکنند. اما می‌توانند خودشان را با محدوده‌ی زیست‌بوم انسانی بعنی دمای 15 الی 30 درجه نیز منطبق کنند؛ در دمای زیر 18 درجه اگر به آنها آب زیادی بدهید، منجر به پوسیدن ریشه میشود. فالانوپسیس نیاز به رطوبت بالا (60-70 درصد) و نور پایین بین 12 هزار تا 20 هزار لوکس دارد. ارکیده‌های فالانوپسیس می‌توانند خود را با رطوبت پایین‌تری که در اکثر خانه‌ها موجود است، منطبق کنند. آنها معمولاً نسبت به سایر گونه‌های ارکیده جان‌سخت‌تر هستند و به همین دلیل در میان کسانی که برای اولین بار اقدام به پرورش ارکیده میکنند، محبوب هستند.
لبه‌های گل معمولاً از زیر هر برگ شروع به رشد میکنند. اولین نشانه، ظهور شیء دستکش‌مانند و سبز کمرنگی است که از زیر بافت برگ سر بیرون می‌آورد. در طی 3 ماه، این لبه‌ی بیرون‌آمده طولانی‌تر شده و غنچههای تپلی از آن شکوفه خواهند زد.
منبع: wikipedia
راهنمای کاشت و تکثیر بذر ارکیده فالانوپسیس
در ابتدا لازم است این مسله را عرض کنم که بذرهای این گیاه یکی از ریزترین بذرها در بین تمام گلها میباشد که با مقادیر جزیی این بذر را نمیتوان با چشم مسلح (بینایی انسان)تشخیص داد بذرها بسیار ریز میباشد.برای تکثیر این بذر میتوان روی پوسته نارگیلی که قارچ کشی کرده باشید نیاز دارید برای خرید قارچ کش میتوانید از خود سایت بذرکو با شماره داخل سایت تماس بگیرید تا برای شما همراه با بذر ارسال شود.همچنین حتما به آب مقطر نیز احتیاج خواهید داشت تا ضریب درصدی جوانه زنی بذر به درصد بالایی ارتقا دهیم
نمونه عکسی که در زیر مشاهده میکنید دوعدد کپسول خریداری شده فروشگاه بذرکو می باشد (ارکیده فالانوپسیس) می باشد اگر به عکسها دقت کنید در کنار کپسول مقادیر بسیار زیادی گرده زرد رنگ قرار دارد که شاید حدود 10 هزار عدد باید که همان بذرهای ارکیده فالانوپسیس می باشد
طریقه کاشت:ابتدا بستر خود را آماده کنید همانطور که عرض کردم چون این گیاه در تنه درختان زندگی میند بهترین بستر پوسته نارگیل میباشد یا اینکه کوکوپیت تهیه نمایید برای خرید کوکوپیت نیز میتوانید از سایت بذرکو سفارش دهید.بستر را قارچ کشی نموده برای قارچ کش کردن بستر میتوانید از قارچ کش مانکوزب یا قارچ کش کاربندازیوم استفاده نمایید .یستر را به مدت 5 دقیقه درون آب (قارچ کش قرار دارد) قرار دهید دقت نمایید فرمول محاسبه ترکیب قارچ کش به نسبت 2 به 1لیترآب می باشد.سپس خارج کنید و صبر کنید خشک شود
مرحله بعد: بسته بذرها را باز نمایید و صبر نمایید این صبر کردن به این دلیل است که داخل نایلون تعریق میکند و بذرها نیز ریز بوده و به دیواره نایلون چسبیده و باید صبر کنید کمی خشک شود سپس بذرها را روی بستر بپاشید و بستر را با آب مقطر توسط اسپری مه پاشی کنید و روی آن را با کیسه شفاف مثل نایلون فریزر (مشمبا فریزر)خوب بپوشانید و در جایی گرم قرار دهید و هر چند روز یکبار چک کنید تا رطوبت وجود داشته باشد.مدت زمان حدودی در بستر آزمایشگاه حدود 2 ماه ونیم الی 3 ماه و نیم می باشد
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
